Vandaag is de geboortedag van Jan Hendrik van Kinsbergen, de laatste zeeheld van Nederland. De bewerking hierboven en zijn portret op de onderstaande naslagwerken / verjaardagskalenders met 366 belangrijke Nederlanders, zijn made by me, Frieke.
Jan Hendrik van Kinsbergen de graaf van Doggersbank werd op 1 mei 1735 geboren in Doesburg. In 1748 ging van Kinsbergen naar het Instituut voor de Zeevaart in Groningen daarna werd hij luitenant-ter-zee in dienst van de Admiraliteit van Amsterdam. Vanwege de beperkte carrièremogelijkheden bij de Nederlandse marine sloot hij zich in 1771 bij de Russische vloot. Hij reisde af naar de monding van de Donau, kreeg er het bevel over een afdeling kozakken en leerde Russisch. Van Kinsbergen was een gedreven en ambitieuze marineofficier. Het vooruitzicht om zijn vaardigheden te tonen en nieuwe uitdagingen aan te gaan in een andere marine was aantrekkelijk voor hem.
In 1782 trad van Kinsbergen toe tot de Russische marine, waar hij diende onder Catharina de Grote. Tijdens zijn tijd in Russische dienst kreeg Van Kinsbergen de opdracht om te helpen bij de opleiding en organisatie van de Kozakken, een krijgshaftig volk uit de steppegebieden van Oost-Europa. De Kozakken stonden bekend om hun vechtvaardigheden te paard en werden vaak ingezet als grensbewakers en cavalerietroepen in het Russische rijk. Van Kinsbergen bracht zijn maritieme expertise naar zijn rol in de Russische marine, maar hij werd ook belast met het moderniseren en trainen van de Kozakken, vooral op het gebied van maritieme operaties en navigatie. Hoewel het misschien ongebruikelijk lijkt voor een marineofficier om betrokken te zijn bij de training van cavalerietroepen, illustreert dit de veelzijdigheid van Van Kinsbergens vaardigheden en zijn brede inzetbaarheid.
In 1775 terug naar de republiek der 7 Nederlanden. Als erkenning voor zijn diensten en prestaties tijdens zijn tijd in Russische dienst werd hem voor zijn vertrek de Orde van Sint Joris uitgereikt door Catharina de Grote. Hij keerde als held terug en ging opnieuw voor de Amsterdamse admiraliteit werken en waar hij streefde naar modernisering. Zijn terugkeer viel samen met de tijd van de Bataafse Revolutie, een periode van politieke omwenteling en sociale onrust in de Nederlandse Republiek. De spanningen met Engeland waren inmiddels flink opgelopen. Toen de Republiek weigerde nog langer mee te werken aan de door Engeland ingestelde handelsblokkade van Amerika, was een nieuwe Nederlands-Engelse Oorlog onvermijdelijk. Op 5 augustus 1781 vond de Slag bij de Doggersbank plaats tijdens de Vierde Engels-Nederlandse Oorlog (1780-1784). De confrontatie vond plaats in de Noordzee, in de buurt van de Doggersbank, een ondiepe zandbank in het oostelijk deel van de Noordzee. De Nederlandse vloot, onder leiding van kapitein Jan Hendrik van Kinsbergen, bestond uit negen schepen, terwijl de Engelse vloot, onder leiding van admiraal Hyde Parker, elf schepen telde. Ondanks dat de Nederlandse vloot in aantal inferieur was, slaagde Van Kinsbergen erin om de Engelse vloot te verrassen en te verslaan. Hoewel de Slag bij de Doggersbank geen beslissende wending in de Vierde Engels-Nederlandse Oorlog betekende, was het een belangrijke gebeurtenis die de Nederlandse marine een morele overwinning en zag men hoe belangrijk goede tactieken en leiderschap in zeeslagen waren. Van Kinsbergen kreeg de bijnaam Graaf van Doggersbank om zijn bekwaamheid en moed. Na deze Slag werd Van Kinsbergen als zeeheld onthaald en werd hij de belangrijkste marine-adviseur van Willem V. Al snel fungeerde Van Kinsbergen als opperbevelhebber van de vloot en kreeg hij ook meer politieke invloed. Het lukte hem om kleinere vloothervormingen door te voeren.
In 1786 trouwde Van Kinsbergen met de weduwe Hester Hooft, een schatrijke Amsterdamse burgemeestersdochter en was voortaan een welvarend man. In 1793 verklaarde Frankrijk de oorlog aan de Republiek in 1795 in datzelfde jaar overleed zijn echtgenote. Na zijn ontslag door de Fransen in 1798, bleef Jan Hendrik van Kinsbergen actief betrokken bij verschillende maatschappelijke en maritieme aangelegenheden in Nederland. Ondanks zijn ontslag bleef hij zijn kennis, ervaring en invloed inzetten ten dienste van zijn vaderland. Als ervaren marineofficier bleef Van Kinsbergen betrokken bij maritieme aangelegenheden en de ontwikkeling van de Nederlandse marine, had hij invloed op maritieme en diplomatieke aangelegenheden tussen Nederland en Rusland. Van Kinsbergen was ook bekend om zijn filantropische activiteiten, hij zette zijn fortuin in om bij te dragen aan liefdadigheidswerk en de verbetering van de levensomstandigheden van minderbedeelden in Nederland en was hij betrokken bij de ontwikkeling van cultuur en onderwijs.
In 1806 speelde van Kinsbergen een belangrijke rol tijdens het Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon Bonaparte. Als verzoening met de oude republiek werd hij werd door Lodewijk Bonaparte overladen met (ere)titels en banen. Zo benoemde Lodewijk hem tot staatsraad, tot honorair en later buitengewoon maarschalk en werd hij in de adelstand verheven, met als titel Graaf van Doggersbank. In 1813 werden de Fransen uit Apeldoorn verdreven door de Kozakken. Met zijn kennis van het Russisch lukte het Van Kinsbergen om een wapenstilstand tussen de Franse bezetters van Het Loo en de Russische troepen te bewerkstelligen. Hij voorkwam onder andere dat het Loo geplunderd werd. Na de val van Napoleon en de vestiging van het Koninkrijk der Nederlanden onder koning Willem I, werd Van Kinsbergen opnieuw erkend voor zijn verdiensten. Zijn benoeming tot luitenant-admiraal en de toekenning van het grootkruis in de Militaire Willemsorde getuigen van zijn blijvende invloed en status als een van de meest gerespecteerde figuren in de Nederlandse marinegeschiedenis.
Jan Hendrik van Kinsbergen werd op 28 augustus 1814 benoemd in de ridderschap van Gelderland en verkreeg zo het adellijk predicaat jonkheer. Hij overleed in 1819 op 84-jarige leeftijd te Apeldoorn na een chronische longziekte en werd daar op 27 mei begraven. Een groot deel van zijn erfenis werd aan goede doelen gelegateerd. In juni 1821 kreeg hij een marmeren praalgraf.
Bij de Nederlandse marine zijn er drie schepen naar Van Kinsbergen vernoemd.
Reactie plaatsen
Reacties