Vandaag 8 juni is de geboortedag van striptekenaar Jan Kruis, de geestelijk vader van Jan, Jans en de kinderen. De bewerking hierboven en zijn portret op de onderstaande naslagwerken/verjaardagskalenders met 366 belangrijke Nederlanders, zijn made by me.
Jan Kruis werd geboren op 8 juni 1933 in Rotterdam. Kruis werd geboren in een gezin waar creativiteit en kunst werden aangemoedigd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen Jan nog een kind was, moest het gezin evacueren vanwege de bombardementen op Rotterdam. Deze moeilijke tijden hadden een grote invloed op hem, maar hij vond troost en afleiding in tekenen, tijdens zijn schooltijd bleek al snel dat hij hiervoor een uitzonderlijk talent had. Na zijn middelbare schoolopleiding volgde Jan Kruis tekenlessen aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. Hier ontwikkelde hij zijn technische vaardigheden en verfijnde hij zijn stijl.
Jan Kruis begon zijn carrière in de reclame in de jaren 1950. Hij werkte als illustrator en ontwerper voor verschillende reclamebureaus. Dit werk bestond uit het maken van advertenties, illustraties en ander promotiemateriaal. Zijn stijl was realistisch en gedetailleerd, passend bij de eisen van reclamecampagnes die visueel aantrekkelijk en overtuigend moesten zijn. Terwijl hij nog reclamewerk deed zette Kruis zijn eerste serieuze stappen in de stripwereld door illustraties en korte strips te maken voor lokale tijdschriften en kranten. Dit gaf hem de nodige ervaring en hielp hem een eigen stijl te ontwikkelen. Zijn debuut strip was Prins Freddie voor het eerst gepubliceerd 1955 in De Havenloods, een lokale krant in Rotterdam. Prins Freddy was een klassieke avonturenstrip, die zowel jong als oud aansprak. Voor Shell tekende Kruis strips in het jeugdblad Olidin, bedoeld om jonge lezers te interesseren in wetenschap, techniek en de activiteiten van het oliebedrijf. Het jeugdblad was erg populair in Nederland tijdens de jaren 1950 en 1960. Uiteindelijk verliet hij de reclamewereld om zich volledig te concentreren op zijn carrière als striptekenaar.
Enkele prominente opdrachtgevers waarvoor hij steeds meer werk ging doen zijn onder andere het weekblad Kuifje van Hergé. Voor Kuifje (Tintin) maakt hij de strip Gregor, een ridder in een middeleeuwse setting die allerlei avonturen beleefde. De strip had een gedetailleerde en realistische tekenstijl, kenmerkend voor Jan Kruis. De humor en de avontuurlijke verhaallijnen maakten het tot een populaire strip in het blad. In Gregor" ontwikkelde Jan Kruis zijn gedetailleerde tekenstijl en oog voor visuele humor. Deze vaardigheden zouden later cruciaal zijn voor het succes van Jan, Jans en de Kinderen. In 1968 wordt deze strip voortgezet in het populaire Nederlandse stripblad Pep. In 1969 nam Jan Kruis de strip Sjors en Sjimmie over van Frans Piët. De populaire strip ging over de avonturen van twee jongens, Sjors en zijn Afro-Amerikaanse vriend Sjimmie. Kruis bracht zijn eigen stijl en humor in de strip en moderniseerde de tekeningen en verhaallijnen. Zijn interpretatie van de personages en hun avonturen werd goed ontvangen door de lezers
Jan, Jans en de Kinderen is de meest bekende en geliefde stripreeks van Jan Kruis. De strip verscheen voor het eerst in 1970 in het damesblad Libelle. Jan, Jans en de Kinderen volgt het leven van een Nederlands gezin, bestaande uit vader Jan, moeder Jans, hun dochters Karlijn en Catootje, en hun huisdieren. De strip staat bekend om zijn humoristische en vaak herkenbare situaties. Jan Kruis gebruikte zijn scherpe observaties van het dagelijks leven om komische, maar ook ontroerende verhaallijnen te creëren. Hoewel de strip begon in de jaren 70, heeft het door de jaren heen verschillende generaties aangesproken. Het weerspiegelt vaak de tijdsgeest, maar de basisdynamiek van het gezin blijft herkenbaar en tijdloos. Kruis verwerkte ook maatschappelijke thema's in zijn strips, zoals emancipatie, milieubewustzijn en sociale veranderingen. Jan, Jans en de Kinderen werd al snel een van de populairste strips in Nederland. Het heeft een grote schare fans en is jarenlang een vast onderdeel geweest van de Libelle. De populariteit van de strip leidde tot diverse merchandisingartikelen, zoals boeken, kalenders, en zelfs een musical.
Jan Kruis was naast striptekenaar ook een begenadigd (portret)schilder. Hij portretteerde leden van zijn eigen familie, maar ook bekende Nederlanders, onder wie collega Marten Toonder, Mies Bouwman en ook de koningin. Ook illustreerde hij Woutertje Pieterse een verhaal van Multatuli.
Kruis werd op 29 april 1996 onderscheiden als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In november 2009 werd hem de eerste editie van de Marten Toonderprijs toegekend voor zijn gehele oeuvre. In 2010 tekende hij de titelstrip voor het online stripblad Kwynk.
Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag publiceerde uitgeverij Personalia in 2013 een speciale Jan Kruis Glossy, die geheel gewijd was aan het werk en leven van deze auteur. Jan Kruis overleed in zijn woonplaats Mantinge op 19 januari 2017 op 83-jarige leeftijd, nadat hij al enige tijd ziek was geweest.
Reactie plaatsen
Reacties