Vandaag 3 juni is de geboortedag van Joséphine Baker, danseres, zangeres en actrice, een van de meest iconische figuren van de 20e eeuw. De bewerking hierboven en haar portret op de muzikale naslagwerken / verjaardagskalenders hieronder, zijn made by me.
Freda Josephine McDonald werd geboren op 3 juni 1906 in de Amerikaanse plaats Saint Louis, Missouri. Joséphine groeide op in armoede, haar kindertijd was een periode waarin geweld en neerkijken op mensen van kleur normaal was. Al op achtjarige leeftijd begon Joséphine te werken als dienstmeisje voor blanke gezinnen. Ze werd vaak slecht behandeld en moest hard werken voor weinig geld. De ontberingen en discriminatie die ze als kind ervoer, gaven haar veerkracht en vastberadenheid om te slagen. Rond haar 13e begon ze te dansen op straat en op kleine podia om wat extra geld te verdienen. Haar talent en energie vielen al snel op, en ze sloot zich aan bij een vaudeville groep. Het begin van haar professionele carrière. Op 15-jarige leeftijd verhuisde ze naar New York City en maakte haar Broadway-debuut in de revue Shuffle Along in 1921. Dit was tijdens de Harlem Renaissance, een bloeiperiode voor Afro-Amerikaanse kunst en cultuur. Hoewel ze voornamelijk als danseres optrad, kreeg ze ook de kans om te zingen. Josephine was nog een tiener toen ze in 1921 trouwde met Willie Baker. Hoewel het huwelijk niet lang duurde, bleef ze zijn achternaam gebruiken.
In 1925 verhuisde Joséphine Baker naar Parijs. In Parijs ervoer Baker een vrijheid en acceptatie die ze in de Verenigde Staten, waar ze geconfronteerd werd met segregatie en racisme niet had. Baker maakte haar debuut in La Revue Nègre op 2 oktober 1925 in het Théâtre des Champs-Élysées. Haar optreden, vooral haar dans in een rok van bananen, veroorzaakte een sensatie en maakte haar onmiddellijk beroemd. Baker werd beroemd om haar exotische en gedurfde optredens, het publiek noemde haar De Zwarte Parel. Baker's succes in Parijs hielp raciale barrières te doorbreken, zowel in Europa als in de Verenigde Staten. Ze werd beroemd door haar optredens in de Folies Bergère en andere Parijse theaters. Enkele van haar beroemde nummers zijn: J'ai deux amours (1931), Sous le ciel d'Afrique (1933), La Conga Blicoti (1936) en Haiti (1937). Het verzamel album This is Joséphine Baker bevat een goed overzicht van haar muzikale carrière.
Halverwege de jaren dertig keerde Joséphine Baker terug naar haar geboorteland. Waar ze te zien was op Broadway in het toneelstuk Ziegfeld Follies. Haar terugkomst had een groot succes moeten worden, maar in plaats daarvan werd het een grote teleurstelling. The New York Times noemde haar zelfs een ‘negro wrench’ Bij terugkomst in Frankrijk trouwde ze in 1937 met Jean Lion.. Door dit huwelijk kreeg ze ook de Franse nationaliteit. Terug in Frankrijk, waar ze werd verwelkomd en gevierd als een ster hervatte ze haar succesvolle carrière en bleef ze optreden in theaters en nachtclubs. Ondanks de teleurstellende terugkeer naar de Verenigde Staten, versterkte deze ervaring haar vastberadenheid om te vechten tegen racisme en segregatie. Ze werd een prominente figuur in de burgerrechtenbeweging, zowel in de VS als in Frankrijk.
Joséphine Baker werd ook bekend om haar extravagante en flamboyante levensstijl, die onder andere haar liefde voor dieren omvatte. Zo kocht ze een chimpansee, varken, slang, geit en meerdere katten en honden. Een van de meest iconische aspecten van haar imago was haar gewoonte om door Parijs te lopen met haar cheeta die ze Chiquita noemde en een diamanten halsband droeg.
Toen de oorlog uitbrak sloot Baker zich aan bij het Franse verzet. Ze smokkelde inlichtingen, vaak door geheime boodschappen in haar bladmuziek te verbergen. Baker maakte gebruik van haar tournees om informatie te verzamelen en door te geven. Ze reisde door neutrale en geallieerde landen, waarbij ze haar optredens gebruikte als dekmantel voor haar verzetsactiviteiten. Baker vestigde zich in Noord-Afrika en werkte samen met de Vrije Franse troepen onder leiding van generaal Charles de Gaulle en gebruikte haar boerderij als een schuilplaats voor verzetsstrijders en als opslagplaats voor wapens. Voor haar moed en bijdragen aan het Franse verzet ontving Joséphine Baker verschillende onderscheidingen en ze werd benoemd tot Chevalier (ridder) in het Légion d'Honneur, een van de hoogste Franse onderscheidingen.
Na de oorlog keerde Baker terug naar haar carrière in de entertainment, In 1947 trouwde ze met de Fransman Jo Bouillon. Met hem kocht ze Château des Milandes in de Dordogne. Baker had een grote droom voor het Château. Ze wilde een "vredesdorp" creëren, een plek waar kinderen van verschillende etnische achtergronden samen konden leven en in harmonie konden opgroeien. Ze adopteerde twaalf kinderen van verschillende nationaliteiten en culturen en noemde dit haar regenboog gezin. De kinderen werden opgevoed in het kasteel en kregen een uitgebreide opvoeding waarin ze zowel hun culturele achtergrond als de waarden van tolerantie en vrede leerden.
Begin jaren vijftig ging Joséphine opnieuw terug naar Amerika. Ze trad op in theaters in New York, Boston, Chicago en Miami, en wilde alleen verschijnen in zalen met gemengd publiek. In die tijd zaten mensen van kleur gescheiden van witte bezoekers. Omdat hierdoor enkele optredens niet doorgingen nam ze deel aan de National Association for the Advancement of Colored People (NAACP) en groeide uit tot een icoon. Een van de meest opvallende momenten in Baker's burgerrechtenactivisme was haar deelname aan de historische March on Washington for Jobs and Freedom op 28 augustus 1963. Baker was de enige vrouwelijke spreker op het podium en droeg een militaire uniformjas met haar onderscheidingen. Ze hield een krachtige toespraak waarin ze haar ervaringen met racisme en haar visie op gelijkheid deelde. Ze zei onder andere: "I have walked into the palaces of kings and queens and into the houses of presidents. But I could not walk into a hotel in America and get a cup of coffee, and that made me mad." Pas aan het einde van haar carrière brak ze door in haar geboorteland. In 1973 kreeg ze al voor haar concert in het New York’s Carnegie Hall begon een staande ovatie van het publiek.
.Haar laatste voorstelling was op 8 april 1975. Baker trad op in Parijs om haar 50 jarig jubileum te vieren. De nacht na dit optreden kreeg ze een hersenbloeding, raakte in coma en stierf in de vroege ochtend van 12 april. Ze was 68 jaar oud. Bij haar begrafenis verzamelde zich een mensenmassa in de straten om afscheid te nemen. De Franse regering eerde haar met een 21-gun salute een uitzonderlijke vaarwel.
Op 30 november 2021 werd ze bijgezet in het Panthéon te Parijs, de erebegraafplaats voor grootheden uit de Franse geschiedenis, zoals Voltaire, Victor Hugo, Marie Curie, Pierre Curie en Louis Braille. Het was een eerbetoon vanwege haar verzetswerk in de Tweede Wereldoorlog, inzet als activiste voor gelijke rechten en haar maatschappelijk belang in brede zin. ❤
Reactie plaatsen
Reacties