366Art | Pjotr Iljitsj Tsjaikovski

Vandaag is de geboortedag van Tsjaikovski een van de meest invloedrijke componisten uit de romantische periode in de muziekgeschiedenis. Het werk hierboven en zijn portret op de muzikale naslagwerken / verjaardagskalenders  hieronder, zijn made by me, Frieke.

Tsjaikovski, wiens volledige naam Pjotr Iljitsj Tsjaikovski is, werd geboren op 7 mei 1840 in Votkinsk, Rusland, en stierf op 6 november 1893 in Sint-Petersburg.Tsjaikovski staat bekend om zijn balletmuziek en gepassioneerde muziekstijl met melodische pracht en technische uitdagingen. Zijn vroege jeugd werd gekenmerkt door een sterke band met zijn familie, zijn vader, Ilja Petrovitsj, was  een mijnbouwingenieur. De gemengde Frans-Russische afkomst van Tsjaikovski’s moeder Aleksandra en de Duitse afkomst van zijn kinderjuffrouw hadden een grote invloed op zijn opvoeding: tegen zijn zesde levensjaar kon hij zowel Frans als Duits lezen. Ook kreeg hij van diezelfde kinderjuffrouw pianoles. Zij ontdekte al snel zijn buitengewone muzikale talent. Tsjaikovski had een oudere broer, Nicolaas, een jongere zus, Sasha, en kreeg in 1850 twee jongere broers, de tweeling Anatoly en Modest. Over de tweeling ontfermde hij zich toen in 1854 zijn moeder stierf aan cholera. Modest bracht later een biografie over Tsjaikovski uit.

Voordat Pjotr Iljitsj Tsjaikovski naar het conservatorium ging, studeerde hij aan de Keizerlijke School voor Juridische Studies in Sint-Petersburg. Deze school bood een opleiding in de rechten en was een prestigieuze instelling in het keizerlijke Rusland. Daarnaast  nam hij  privé pianolessen. Na het voltooien van zij juridische opleiding ging Tsjaikovski in 1862 studeren aan het Sint-Petersburg Conservatorium, een vooraanstaande muziekinstelling in Rusland. Op het conservatorium kreeg hij compositielessen van de bekende Russische componist Anton Rubinstein, een van de meest invloedrijke muziekpedagogen van die tijd.

Na zijn studie aan het Sint-Petersburg Conservatorium begon Pjotr Iljitsj Tsjaikovski zijn carrière als componist, pianist en dirigent serieus te ontwikkelen. Zijn eerste baan na het conservatorium was als leraar muziektheorie aan de nieuwe conservatoriumafdeling in Moskou, opgericht door de Russische filantroop en mecenas Nikolai Rubinstein, de broer van zijn voormalige leraar Anton Rubinstein. Later, in 1866, werd Tsjaikovski benoemd tot professor harmonieleer aan het conservatorium in Moskou, waar hij les gaf en zijn eigen composities begon te produceren. In deze periode  componeerde hij enkele van zijn meest geliefde werken, waaronder zijn eerste pianoconcert en zijn eerste symfonie.

In 1876 bood een rijke bewonderaarster, gravin Nadezjda Filaretovna von Meck Tsjaikovski de mogelijkheid zijn leven geheel aan het componeren te wijden. Jarenlang onderhielden zij een innige briefwisseling, maar Tsjaikovski heeft haar nooit willen ontmoeten. In 1890 zette de gravin haar financiële steun om onduidelijke redenen stop. Een onbewezen theorie is dat zij zich niet kon verenigen met zijn seksuele geaardheid. Tsjaikovski reisde veel, werd overal geroemd, maar was een in zichzelf gekeerd, eenzaam mens uit de emotionele klank van zijn stijl valt te concluderen dat alle muziek van Tsjaikovski autobiografisch is, want ondanks grote successen werd het leven van Tsjaikovski gekenmerkt door persoonlijke crises. Wat  onder meer toegeschreven aan de vroege scheiding van zijn moeder toen hij op jonge leeftijd naar kostschool gestuurd werd, zijn homoseksuele geaardheid, de dood van zijn goede vriend en collega Nikolai Rubinstein en zijn beslissing om te trouwen bleek rampzalig en stortte hem in een diepe persoonlijke crisis. Wel hebben de hartstochtelijke brieven van zijn vrouw hem geïnspireerd zijn succesvolle opera Evgenij Onegin te componeren.

Een van Tsjaikovski's meest beroemde werken is zijn ballet Het Zwanenmeer (1876), dat tot op de dag van vandaag een van de meest geliefde en uitgevoerde balletten ter wereld is. Ook zijn ballet De Notenkraker (1892) geniet wereldwijde populariteit, vooral tijdens de kerstperiode. Naast zijn balletten componeerde Tsjaikovski ook symfonieën, waaronder zijn zesde en laatste symfonie, bekend als de Pathétique. Deze symfonie is opvallend vanwege zijn intense emotionele lading en tragische toon, en het blijft een van zijn meest geprezen werken. Tsjaikovski's muziek werd beïnvloed door zowel Russische volksmuziek als Europese muziektradities. Hij was meesterlijk in het creëren van emotionele spanning en het vertellen van verhalen door middel van muziek. Naast zijn muzikale prestaties was Tsjaikovski ook een gerespecteerd dirigent.

Tsjaikovski’s onverwachte dood op 6 november 1893 in St. Petersburg, slechts negen dagen na de première van zijn uiterst sombere laatste symfonie, werd aanvankelijk gezien als zelfmoord. Inmiddels wordt er vanuit gegaan dat hij is overleden aan cholera, wat hij volgens zijn broer Modest opliep na het drinken van ongekookt water. Hij overleed op 53-jarige leeftijd, op het hoogtepunt van zijn roem en werd begraven op de Tihvinskibegraafplaats in St. Petersburg.

Zijn werk blijft behoren tot de meest geliefde muziek van de grote componisten.